D vitamini fazlalığı, D vitamini toksititesi ya da Hipervitaminoz D, nadir görülmekle birlikte ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çok fazla D vitamini aldığınız zaman gelişir ve genellikle bu durum D vitaminini takviye olarak almanız durumunda yaşanır.
Çok fazla D vitamini, kanda anormal derecede yüksek kalsiyum
seviyelerine neden olabilir. Bu, kemikleri, dokuları ve diğer organları
etkileyebilir. Tedavi edilmezse yüksek tansiyon, kemik kaybı ve böbrek hasarına
yol açabilir.
D Vitamini Fazlalığı Nedenleri
Yediğiniz gıdalarla veya güneşe maruz kalarak çok fazla D
vitamini almak oldukça zordur. Bununla birlikte, çok fazla güneşlenmeye bağlı
olarak hipervitaminoz D vakalarında belki de küresel ısınmanın da etkisiyle
artış yaşanmaktadır.
Genellikle önerilen günlük D vitamini değerinden daha fazlasını
almaktan kaynaklanır. Bir multivitamin alıyorsanız, içindeki D vitamini
miktarına bakın. Multivitamininizden yeterince D vitamini alıyorsanız, ek
kalsiyum ve D vitamini almanıza gerek olmayabilir.
Yüksek tansiyon ve kalp hastalıklarının tedavisi amacıyla kullanılan
bazı reçeteli ilaçlar kanda D vitamini artışına neden olabilir.
Yetişkinler için günlük önerilen D vitamini dozu 600
uluslararası birim (IU) olarak kabul edilir. Doktorlar, D vitamini eksikliği,
diyabet ve kardiyovasküler hastalık gibi tıbbi durumlarda kısa süreli olarak
daha yüksek dozlarda D vitamini reçete edebilir. Fakat birkaç aydan daha uzun
süre yüksek dozda D vitamini kullanımı toksiktir, sağlığa zararlıdır.
Aşağıdaki gibi başka sağlık sorunlarınız varsa, fazla D
vitamini almanız halinde hipervitaminoz D geliştirmeniz daha olasıdır:
- böbrek hastalığı
- karaciğer hastalığı
- tüberküloz
- hiperparatiroidizm
- sarkoidoz
- histoplazmoz
D Vitamini Fazlalığı Belirtileri
Vücuttaki aşırı miktarda D vitamini, kandaki kalsiyum
seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Bu, hiperkalsemi adı verilen bir
duruma (kanınızda çok fazla kalsiyum) yol açabilir. Belirtiler şunları içerir:
- yorgunluk
- iştah kaybı
- kilo kaybı
- aşırı susuzluk
- aşırı idrara çıkma
- dehidrasyon
- kabızlık
- sinirlilik
- kulakta çınlama
- kas güçsüzlüğü
- bulantı kusma
- baş dönmesi
- kafa karışıklığı
- yüksek tansiyon
- kalp aritmileri
Tedavi edilmeyen hipervitaminoz D'nin uzun vadeli komplikasyonları
şunları içerir:
- böbrek taşı
- böbrek hasarı
- böbrek yetmezliği
- aşırı kemik kaybı
- arterler ve yumuşak dokularda sertleşme ya da kireçlenme
Ek olarak, kandaki kalsiyum artışı anormal kalp ritimlerine
neden olabilir.
D Vitamini Fazlalığı Teşhis ve Tedavisi
Doktorunuz tıbbi geçmişinizi gözden geçirir ve reçeteli ve
reçetesiz olarak kullandığınız ilaçlar ve takviyeleri sorabilir.
Doktorunuz ayrıca fiziksel bir muayene yapabilir ve
belirtileriniz hakkında sorular sorabilir. Doktorunuz hipervitaminoz D olabileceğinizden
şüphelenirse, aşağıdakiler de dahil olmak üzere testler isteyebilir:
- D vitamini seviyelerini, kalsiyum ve fosforu kontrol etmek için kan testleri (böbrek hasarının olup olmadığını belirlemek için)
- idrarda aşırı miktarda kalsiyum olup olmadığını kontrol etmek için idrar testleri
- önemli kemik kaybı olup olmadığını görmek için kemik ölçümü
Tedavi yöntemleri arasında D vitamini alımının durdurulması
ve diyetle alınan kalsiyumun kısıtlanması yer alır. Doktorunuz ayrıca
kortikosteroidler veya bifosfonatlar gibi intravenöz sıvılar ve ilaçlar da
reçete edebilir.
Yüksek doz D vitamini takviyesi alımınızın kesilmesi veya
azaltılması hipervitaminoz D'yi önleyebilir. Tolere edilebilir üst sınır veya
herhangi bir sağlık riskiyle sonuçlanması muhtemel olmayan günlük maksimum D
vitamini alımı, günde 4.000 IU olarak belirlenmiştir. Daha fazla dozlarda
alınan D vitamini takviyeleri olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Doktorunuz ayrıca diyetinizdeki kalsiyum miktarını azaltmanızı tavsiye edebilir. D vitamini seviyeleriniz normale dönene kadar dikkatli izleme gereklidir.
D vitamini takviyesi kullanmak yerine doğal olarak D
vitamini almak için, aşağıdakil D vitamini açısından zengin besinler
tüketebilirsiniz.
- morina karaciğeri yağı
- somon ve ton balığı gibi yağlı balıklar
- sığır karaciğeri
- peynir
- yumurta sarısı
D vitamini takviyesi almıyorsanız, bu gıdaları tüketmek çok
fazla D vitamini alır mıyım diye endişelenmenizi gerektirmez.