C vitamini, birçok meyve ve sebzede bol miktarda bulunan çok önemli bir besin ögesidir.

Yeterli C vitamini alımı, başta bir bağışıklık sistemi sağlığının korunması olmak üzere yaraların iyileşmesinde, kemiklerin güçlü tutulmasında ve beyin fonksiyonlarının geliştirilmesinde önemli görevlerde bulunur.

Bu vitamini beslenme yoluyla yeteri kadar alamayan kişilerin C vitamini takviyeleri alması önerilir. Özellikle kış aylarında gribal enfeksiyonlar ve soğuk algınlığından korunmak için C vitamini takviyeleri önemli bir destektir.

Bununla birlikte birçok takviye, istenmeyen yan etkilere neden olabilecek kadar yüksek miktarda C vitamin içerir.

Bu yazımızda, C vitamini fazlalığının vücudumuza nasıl etkileri olduğuna, fazla C vitamininin zararlarına ilişkin bilgiler yer almaktadır.

C vitamini fazlalığı zararlı mı? C vitamini fazla alınırsa ne olur?

C Vitamini Vücudunuzda Depolanmaz

C vitamini suda çözünür bir vitamindir, yani vücutta etkisini gerçekleştirebilmesi için suya ihtiyaç duyar. C vitamini dokulara vücut sıvılarıyla taşınarak işlevini yerine getirir.

Yağda çözünen vitaminlerin aksine suda çözünen vitaminler vücutta depolanamaz. Dolayısıyla günlük ihtiyaçtan fazla alınan C vitamini idrar yoluyla vücuttan atılır.

C vitamini vücutta depolanmaması ve fazlasının vücuttan atılması nedenleriyle günlük beslenmede C vitamini açısından zengin gıdaların yer alması gerekmektedir.

Gıdalardan aldığınız C vitaminine ek olarak bir de dışarıdan takviye olarak C vitamini alınması durumunda sindirim sisteminde sorunlar yaşanabilir ve böbrek taşı gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Günlük beslenmede taze sebzeler ve meyveleri yeterince yiyen kişilerin C vitamini takviyesi alması gereksizdir. Takviye C vitamini alan bu kişilerde bazı belirtiler ortaya çıkarak vücut için zararlı sonuçların doğmasına sebep olabilir.

Çok fazla C Vitamini Sindirim Sorunlarına Neden Olabilir

Yüksek miktarda C vitamini alımının en yaygın yan etkisi sindirim sistemi sorunlarıdır. Özellikle ishal ve bulantı yaşanabilir. Bu yan etkiler genellikle gıdalardan alınan değil takviyeler yoluyla alınan C vitamini nedeniyle olur.

Bir kerede 2.000 mg'dan fazla C vitamini takviyesi alırsanız büyük olasılıkla sindirim sisteminde belirtiler yaşarsınız.

Bazı çalışmalarda aşırı C vitamini alımı asit reflü ile ilişkilendirilmiştir.

Çok fazla C vitamini almanın bir sonucu olarak sindirim problemleri yaşıyorsanız, takviye dozunuzu azaltın veya takviye almayı bırakın.

C Vitamini Vücutta Demirin Birikmesine Neden Olabilir

C vitamini vücutta demirin emilimini arttırır.

C vitamini bitkisel gıdalarda bulunan “hem olmayan” demirlere bağlanabilir. Hem olmayan demir, vücutta hayvansal gıdalarda bulunan demir türü olan “hem demir” kadar etkili bir şekilde emilmez.

C vitamini, hem olmayan demire bağlanır ve vücudunuzun bu demiri emmesini kolaylaştırır. Demir içeren sebzeleri bol miktarda tüketen kişiler için bu özellikle önemlidir.

Bir araştırmada, yemekle birlikte 100 mg C vitamini alındığında demir emiliminin % 67 arttığı belirlenmiştir.

Özellikle hemokromatoz gibi vücutta demir birikim riskini artıran sağlık sorunları olan bireyler, C vitamini takviyeleri konusunda dikkatli olmalıdır.

Yüksek C vitamini alımı, aşırı demir yüküne yol açabilir, bu da kalbinize, karaciğerinize, pankreasınıza, tiroidinize ve merkezi sinir sisteminize ciddi zararlar verebilir.

Bununla birlikte, demirin vücutta birikmesine neden olan özel bir sağlık sorununuz yoksa vücutta demir fazlalığı pek ihtimal dahilinde değildir. Fakat C vitamini takviyeleri demir takviyeleri ile birlikte alınıyorsa daha dikkatli olunmalıdır.

Yüksek dozlarda takviye C Vitamini Böbrek Taşı Yapabilir

Fazla C vitamini oksalat adı verilen bir atık maddeye dönüşerek vücuttan atılır.

Oksalat genel olarak vücuttan idrar yoluyla atılır. Bununla birlikte, bazı durumlarda oksalat minerallere bağlanabilir ve böbrek taşı oluşumuna yol açabilecek kristaller oluşturabilir.

Çok fazla C vitamini tüketmek idrardaki oksalat miktarını ve böylece böbrek taşı geliştirme riskini artırabilir.

Yetişkinlerin 6 gün boyunca günde iki kez 1.000 mg C vitamini takviyesi aldığı bir çalışmada, vücutlarından attıkları oksalat miktarının %20 arttığı belirlenmiştir.

Yüksek C vitamini alımı sadece daha fazla miktarda idrarda oksalat artışı ile ilişkili değildir, Özellikle 2.000 mg'dan daha fazla miktarlarda C vitamini alıyorsanız böbrek taşı geliştirme riskiniz de artar.

Günde 2.000 mg'dan fazla C vitamini takviyesi alan kişilerde böbrek yetmezliği vakaları bildirilmekle birlikte sağlıklı bireylerde bu risk son derece düşük olarak tanımlanmaktadır.

Ne Kadar C Vitamini Almalıyız?

C vitamini suda çözünür olduğundan ve vücudunuza girdikten birkaç saat sonra fazla alınan C vitamini vücuttan atıldığı için C vitamini fazlalığı oldukça güçtür.

Sadece beslenme yoluyla C vitamini alıyorsanız C vitamini fazlalığı neredeyse imkansızdır. Bir örnek vermek gerekirse 30 portakalı yiyerek C vitamini alımı üst sınırına ulaşabilirsiniz ki bunu bir gün içinde yapmak pek mümkün gözükmemektedir.

Bununla birlikte, insanlar takviye aldıklarında C vitamini doz aşımı riski daha yüksektir.

Aşırı demir yükü riskini artıran veya böbrek taşına yatkınlıkları olanlar C vitamini alımına dikkat etmelidir.

Sindirim sıkıntısı ve böbrek taşları da dahil olmak üzere C vitamininin tüm olumsuz etkileri 2.000 mg'dan daha yüksek miktarlarda C vitamini alındığında ortaya çıkar.

C vitamini takviyesi almayı düşünürseniz C vitamini fazlalığının zararlarından etkilenmemek için bunu günlük ihtiyacınız kadarı ile sınırlamalısınız. Günlük C vitamini ihtiyacı erkekler için günde 90 mg ve kadınlar için günde 75 mg’dir ve aldığınız takviyeler bu miktarlarda C vitamini içermelidir.