Gaz Neden Olur?

Gaz herkesin yaşadığı son derece normal bir durumdur ve bir kişi günde ortalama 20 kez gaz çıkarır. Gaz oluşumu 2 nedenden kaynaklanabilir. Bunlardan birincisi hava yutma nedeniyle oluşan gazdır. Diğer neden ise bağırsaklarda yaşayan bakteriler tarafından gaz üretilmesidir ki genellikle de bu sebeple gaz sıkışması, şişkinlik ve gaz çıkarma isteği oluşur. Hava yutmaya bağlı gelişen gaz aşırı derecede rahatsız edici bir boyut kazanmaz.

Gaz neden olur?

Gazın yaygın nedeni bağırsak bakterileri tarafından üretilen hidrojen ve metan gazlarıdır. Yiyecekler ince bağırsaktan geçerken şekerler ve nişasta, selüloz gibi polisakkaritler sindirilemediğinden bu gazlar oluşur. Bağırsak bakterileri tarafından üretilen bir diğer gaz ise karbondioksittir ancak bu gaz bağırsaklar tarafından büyük ölçüde emilir ve anüsten çıkan gazda katkısı oldukça azdır.

Şekerler:

Yeterli sindirilemediği için gaza neden olan şekerler şunlardır:

Laktoz: Laktoz süt şekeri olarak bilinir. Genetik olarak bağırsaklarda laktozun sindirilmesini sağlayan laktaz enziminin yetersizliği durumunda gaza neden olur.

Sorbitol: Genellikle düşük kalorili ürünlerde tatlandırmak için eklenen bir şekerdir.

Fruktoz: Yüksek fruktozlu mısır şurubu hazır besinlerde ve içeceklerde bulunur. Yoğun fruktoz içeriği sebebiyle gaz yapabilir.

Polisakkaritler:

Polisakkaritler, uzun zincirli şekerler olarak bilinir ve pek çok şekerin ve özellikle de fruktozların bir araya gelerek oluşturduğu şekerlerdir. Kompleks karbonhidralar arasında sınıflandırılırlar. Bunlar içinde gaz yapma özelliği olanlar nişasta ve selülozdur. Farklı nişasta türleri arasında en çok bilinenler ise buğday, yulaf, patates, pirinç ve mısır nişastalarıdır.

Pirinçte bulunan nişastalar diğerlerine göre daha kolay sindirilebilirler ve genellikle gaz oluşumuna neden olmazlar.
Bunun aksine buğday, yulaf, patates ve mısırda bulanan bazı nişastalar sindirilmeden kolon ve rektuma ulaşırlar ve gaza sebep olabilirler.
Tahıllardaki nişastaların gaz yapıcı özelliği ürünün içeriğine göre değişmektedir. Tam tahıllı ürünler rafine edilmiş ürünlere kıyasla daha fazla gaz oluşumuna neden olurlar. Bunun nedeni yine bir tür kompleks karbonhidrat olan liflerin tam tahıllı ürünlerde bulunmasıdır. Bu lifler tahıla uygulanan rafinasyon işlemi sırasında atılmaktadır.
Bazı sebze ve meyveler sindirimi zor nişastalar içerirler ve bu nişastalar da gaz yapabilirler. Bunlar arasında gaz yapıcı özelliği en çok bilinenler kuru baklagiller ve lahanadır.
Pek çok meyve ve sebzede bulunan selüloz adlı polisakkaritler de gaz yapma özelliği taşırlar. Selüloz içeren besinlerin bu özelliği zayıftır yani gaz oluşumundaki etkisi azdır ancak selüloz içeren sebze ve meyveler aynı zamanda nişasta gibi diğer polisakkaritler de içeriyorsa durum ağırlaşmaktadır.

Hangi besinlerin gaza neden olduğuna ilişkin daha ayrıntılı bilgi için gaz yapan yiyecekler yazımızdan yararlanabilirsiniz.

Bağırsaklarda oluşan gaz vücuttan 2 yolla atılmaktadır. Birincisi halk arsasında yellenmek ya da osurmak olarak adlandırılan ve anüsten çıkan gazdır.

Bazı durumlarda ise bağırsak astarından kana geçen gaz, kanda bir süre dolaştıktan sonra solunum yoluyla atılır ki buna da hal arasında geğirmek denir.