Gaz yapan yiyecekler nelerdir?
Bazı yiyecekler çok faydalı oldukları halde vücutta gaz oluşumuna neden olmaları sebebiyle tüketirken iki kere düşünmek gerekebilir. Gaz ve şişkinliğe neden olduğu en çok bilinen besin grubu ise bakliyatlardır. Ancak gaz yapan yiyecekler bunlardan ibaret değil. Gaza neden olan daha pek çok besin var. Eğer siz de gaz sorununu sıklıkla yaşayanlardansanız yazıdakileri dikkatlice okuyun ve beslenmenizi buna göre yeniden düzenleyin.
Gaz yapan yiyecekler genel olarak fruktoz, laktoz, rafinoz ve
sorbitol adlı basit karbonhidratlarla çözünebilir lif içeren besinlerdir. Bu
basit karbonhidratlar kalın bağırsağa kadar sindirilemeden gelirler. Kalın
bağırsaktaki bakteriler tarafından fermantasyona uğrarlar. Bunun sonucunda
gazlar açığa çıkar ve bağırsaktaki basıncın etkisiyle vücuttan dışarı
atılırlar. İşte gaz sorununuzun nedeni bu maddeleri içeren besinlerdir.
Gaz Yapan Yiyecekler Listesi
Aşağıdaki listede pek çok besin bulunmaktadır. Bu besinlerin pek
çoğu da sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdır. Bu sebeple listedeki
besinleri sınırlayan bir diyet uygulamak yerine bunları deneyerek, hangilerinin
sizde gaza neden olduğunu belirlemenizde ve diğer besinlerden mahrum
kalmamanızda fayda olacaktır. Bunu sağlamak için bir beslenme günlüğü
tutabilirsiniz. Soruna neden olan yiyeceği belirlediğinizde bunu beslenmenizin
dışına çıkarmak yerine az miktarlarda tüketmeyi deneyerek vücudunuzun tepkisini
ölçebilirsiniz.
Bakliyatlar ve Sebzeler
Aşağıda listelenen sebzeler ve bakliyatlar içeriklerindeki bulunan
rafinoz ve/veya fruktoz sebebiyle gaz yapabilirler.
Sebzeler:
Turp, bezelye, patates, havuç, kereviz, karnabahar, biber, salatalık, lahana,
brüksel lahanası, brokoli, enginar, mısır ve soğan.
Bakliyatlar:
Fasulye, nohut, barbunya ve börülce gibi kuru bakliyatların hepsi gaza neden
olabilmektedir. Ayrıca mercimek gaz yapan besinlerden biridir. Kuru
bakliyatların yumuşaması için yapılan ıslatma işlemi aynı zamanda gaz oluşumunu
da azaltır. Taze bakliyatlar genellikle çok daha az gaz yapma özelliği taşır.
Yukarıda bahsi geçen gerek sebzeler gerekse bakliyatlar olsun
besin değeri çok yüksek gıdalardır. İçeriklerinde bulunan protein, lif,
vitaminler ve mineraller ile fitokimyasal maddeler sağlığınızın korunmasında
çok etkilidirler. Bunları elinzin tersi ile itmeyin ve gaz yapıyor olsa bile az
miktarlarda tüketmeye gayret edin.
Meyveler
Bazı meyveler gaz yapabilir ki bunlar genellikle fruktoz ve
sorbitol adlı basit şekerler ile çözünebilir liflerden çok zengindirler. Bunlar
arasında muz, kayısı, elma, armut, şeftali, portakal, kuru üzüm ve kuru erik
gaz potansiyeli en yüksek olanlardır.
Süt ürünleri
Süt laktoz içeren bir besindir ve laktoz özellikle laktoz
intoleransı olanlarda gaza neden olmaktadır. Yaş ilerledikçe de laktozu
parçalayan laktaz enzimi üretimimiz azaldığı için sütün gaz yapma olasılığı
artmaktadır. Süt, peynir, dondurma ve süt ürünleri eklenmiş her türlü hazır
besin gaza neden olabilir. Bu grupta en iyi alternatif yoğurttur çünkü sütteki
laktoz mayalanma işlemi sırasında laktik aside dönüşür.
Tam tahıllar
Tam tahıllar sağlıklı beslenme adına önerilmekle birlikte
içeriklerindeki rafinoz ve çözünebilir lif istenmeyen gaz oluşumuna neden
olabilmektedir. Bu grupta özellikle keten tohumu, tam buğday ve yulaf kepeği
riskli besinler sınıfındadır. Tam tahıllı ekmekler yerine beyaz ekmek kullanımı
tahıl bazlı gaz oluşumunun önlenmesinde yardımcı olabilir.
İçecekler
Gaz içeren her türlü içecekten uzak durun. Gazlı normal ya da
diyet içecekler ile sodalar risklidir. Fruktoz, sorbitol ve karbonat içeriği
olan sıvılar sakıncalıdır. Yukarıdakilere ek olarak bira, şarap ve meyve suları
da gaz yapabilirler.
Yağlı tohumlar ve çekirdekler
Bir başka ifadeyle kuru yemişler yoğun çözünebilir lif
içerikleriyle gaza neden olabilirler. Ama diğer sınıflardaki besinlere göre risk
çok daha düşüktür.
Tüm bunların yanı sıra sakız çiğnerken, sert şekerlemeleri emerken
ya da içeceğinizi yudumlarken yutulan hava gaz yapabilir. Yemekleri hızlı
yemeniz de gaz oluşumuna neden olabilir. Sigara kullanımı da gaz sorunu olanlar
için özellikle önerilmez.