Probiyotikler, sağlığa çok çeşitli yararları olduğu bilinen faydalı mikroorganizmalardır.

Bu nedenle, probiyotik takviyeleri ve probiyotik bakımından zengin besinler, ishal gibi sindirim sistemi sorunları da dahil olmak üzere bazı hastalıklarda popüler doğal tedaviler haline gelmiştir.

Bu makalede, probiyotiklerin ishal ile nasıl mücadele edebileceğini, hangi probiyotik türlerinin ishale karşı etkili olduğunu incelemekte ve probiyotik kullanımıyla ilişkili olası yan etkileri ele alınmaktadır.

İshale İyi Gelen Probiyotikler

Takviyeleri ve bazı besinler yoluyla alımının yanı sıra, probiyotikler doğal olarak bağırsaklarınızda bulunur. Bağırsaklardaki probiyotikleri bağışıklık sistemini, vücudu enfeksiyon ve hastalıklardan korumak gibi birçok önemli görevler üstlenir.

Bağırsaklarınızda faydalı ve zararlı bakteriler bir arada bulunur.  Faydalı bakteriler hatalı beslenme, stres ve ilaç kullanımı gibi çeşitli faktörlerden hem olumsuz etkilenir.

Bağırsaklardaki faydalı bakterilerin sayıca azalması ve zararlı bakterilerin artması durumunda irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve ishal gibi sindirim sisteminde sorunların oluşması riskini arttırarak genel sağlığın bozulmasına neden olur.

Dünya Sağlık Örgütü, ishali “24 saat içinde üç veya daha fazla gevşek veya sulu dışkı” olarak tanımlamaktadır. Kronik ishal 14 gün veya daha uzun sürerken, akut ishal 14 günden daha az sürer.

Probiyotiklerin alımını arttırmak, belirli ishal tiplerinin önlenmesine yardımcı olabilir. Yararlı bağırsak bakterilerini çoğaltarak ve onları koruyup var olan dengesizliği düzelterek ishalin tedavisinde yardımcı olabilir.

Yapılan bilimsel çalışmalar, probiyotik takviyelerin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde belirli ishal tiplerini önlediğini ve tedavi ettiğini göstermiştir.

Probiyotik tedaviye cevap veren ishal tipleri

İshal, bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, bazı ilaçlar ve seyahatler sırasında karşılaşılan farklı mikroorganizmalara maruz kalmak gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir.

Araştırmalar, birçok ishalin probiyotik takviyesine iyi yanıt verdiğini göstermiştir.

Bulaşıcı ishal

Enfeksiyöz ishal, bakteri veya parazitler gibi enfeksiyöz bir ajanın neden olduğu ishaldir. Rotavirus , E. coli ve Salmonella dahil olmak üzere, 20'den fazla farklı bakteri, virüs ve parazitin bulaşıcı ishale neden olduğu bilinmektedir.

Bulaşıcı ishal az gelişmiş olan ülkelerde daha yaygındır ve tedavi edilmezse ölüme neden olabilir. Tedavi, vücudun susuz kalmasının önlenmesini, insanın enfeksiyöz olduğu sürenin azaltılmasını ve ishal süresini kısaltmayı içerir.

Enfeksiyöz ishali olan yetişkinler ve çocuklar üzerinde yapılan çalışmalarda probiyotik takviyelerinin ishal süresini ve dışkı sıklığını azalttığı sonucuna varılmıştır.

Antibiyotik ile ilişkili ishal

Antibiyotikler, bakterilerin neden olduğu çeşitli hastalıkları tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antibiyotik kullanımı bağırsak mikrobiyotasını bozar ve yan etki olarak ishale neden olur.

Probiyotiklerin alınması, bağırsaktaki faydalı bakterileri çoğaltarak antibiyotik kullanımıyla ilişkili ishalin önlenmesine yardımcı olabilir.

Araştırmalarda, probiyotik almayanların probiyotik alanlara kıyasla antibiyotiğe bağlı ishal gelişimini anlamlı şekilde daha yaygın olduğunu görülmüştür.

Probiyotiklerin antibiyotikle ilişkili ishal riskini% 51'e kadar azaltabileceği belirlenmiştir.

Yolculuğa bağlı ishal

Seyahat etmek, vücudunuza normal yaşantınızda girmeyen ve ishale neden olabilecek birçok mikroorganizmaya maruz kalmanıza neden olabilir.

Birçok araştırma, probiyotik takviyeleri alarak yapılan koruyucu tedavinin, yolculuğa bağlı ishal oluşumunu önemli ölçüde azalttığı sonucuna varmıştır.

Bir çalışmaya göre Saccharomyces boulardii içeren probiyotikler ile yapılan tedavinin, yolculuğa bağlı ishali %21 azaltmaktadır.

Bebek ve çocukları etkileyen ishal

Bebeklerde ve çocuklarda antibiyotikle ilişkili ishal ve ishalle ilişkili hastalıklar yaygın olarak görülmektedir.

Nekrotizan enterokolit adlı bağırsak hastalığı en çok bebekleri etkiler. Bu iltihabi hastalık bağırsaklara ciddi şekilde zarar veren bakterilerin aşırı çoğalmasına yol açar ve %50’ye varan ölüme neden olabilir.

Nekrotizan enterokolit belirtilerinden biri şiddetli ishaldir. Antibiyotikler sıklıkla bu hastalığın tedavisinde kullanılır ve bu da hastanın durumunu kötüleştirebilecek antibiyotikle ilişkili ishale yol açabilir.

Ek olarak, bazı uzmanlar antibiyotik tedavisinin nekrotizan enterokolite  neden olan bir faktör olabileceğini öne sürmektedir.

Araştırmalar, probiyotiklerin erken doğmuş bebeklerde nekrotizan enterokolit ve buna bağlı ölüm riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.

Diğer bazı çalışmalarda, Lactobacillus rhamnosus GG gibi bazı probiyotik türlerinin, çocuklarda bulaşıcı ishali tedavi edebileceğini ortaya konmuştur.

İshal tedavisi için en iyi probiyotik türleri 

Yüzlerce tür probiyotik vardır, ancak araştırmalar, bunlardan bazılarının ishal ile mücadelede en etkili olduğunu göstermektedir.

En son bilimsel bulgulara göre, aşağıdaki türler ishal tedavisinde en etkili probiyotik türleridir:

• Lactobacillus rhamnosus GG(LGG):  Araştırmalar, LGG'nin hem erişkinlerde hem de çocuklarda ishalin tedavisinde en etkili probiyotiklerden biri olduğunu göstermektedir.
• Saccharomyces boulardii : S. boulardii , probiyotik takviyelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. yararlı bir maya türüdür. Antibiyotiğe bağlı ishal ile bulaşıcı ishal tedavisinde etkilidir.
• Bifidobacterium lactis : Bu probiyotik immün artırıcı ve bağırsak koruyucu özelliklere sahiptir ve çocuklarda ishalin şiddetini ve sıklığını önemli ölçüde azaltabilir.
• Lactobacillus casei : L. casei, ishal önleyici faydaları için incelenen başka bir probiyotik türüdür. Bazı araştırmalar çocuklarda ve yetişkinlerde antibiyotikle ilişkili ve bulaşıcı ishali tedavi ettiğini göstermektedir

Diğer probiyotik tipleri ishalin tedavisinde yardımcı olsa da, yukarıda listelenen türler ishal durumunda etkili olduğu bilimsel çalışmalarla belirlendiği için tercih edilmelidir.