E Vitamini Nedir, Faydaları Nelerdir?
E vitamini 1920'lerde keşfedilen ve yağda çözünen bir vitamindir.
İlk keşfedildiği yıllarda yapılan çalışmalarda E vitamininden yoksun beslenen
farelerin üreme yeteneklerini kaybettikleri görülmüştü. 1960 lara kadar önemi
tam olarak belirlenemeyen E vitaminini 1966’da “esansiyal” yani beslenme
yoluyla alınması şart olan bir vitamin olarak kabul edildi.
E vitamini tokoferol ve tokotrienol olarak adlandırılan ve yağla
eriyen bileşiklerden oluşur. Bu bileşiklerden insan sağlığı üzerinde en etkili
olanı ise alfa tokoferoldür.
Yıllardır yapılan pek çok bilimsel çalışma, beslenme yoluyla
alınması şart olan bu vitaminin sağlık üzerindeki etkilerini ortaya
koymuştur.
E vitamininin faydalarını ana başlıklar altında toplayarak
özetlersek;
E vitamini antioksidan vitaminlerden biridir. Bu özelliği
sayesinde hücre membranını serbest radikallerin zararlı etkilerinden korumaya
yardımcı olur. Serbest radikallerin yarattığı oksidatif stresten korunmanız
kalp hastalıkları ve kanserler gibi dejeneratif hastalıklara yakalanma riskinizi
azaltır.
E vitamini bağışıklık sisteminizi güçlü tutar. Bağışıklık sistemi
genel olarak tüm hastalıklarla mücadele etmenizi sağladığından E vitamini
alımınızın yeterli olması önemlidir. E vitamini özellikle C vitamini ve
selenyum minerali ile birlikte sağlıklı bir bağışıklık sisteminin
vazgeçilmezidir.
Yapılan bilimsel çalışmalarda E vitaminini yetersizliğinin hem
erkeklerde hem de kadınlarda kalp hastalıkları riskini arttırdığı
görülmüştür. Kötü kolesterol (LDL) ve total kolesterolün düşürülmesinde etkili
olduğu bilinmektedir.
E vitamini göz sağlığınız üzerinde etkilidir. Özellikle yaşlanmaya
bağlı oluşan katarakt ve makula dejenerasyonunun önlenmesine yardımcı olur.
Gözlerde bulunan retinolün serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı
korunmasında E vitamini etkin rol oynar.
E vitamininin, alzheimer ve demans (bunama) gibi yaşlılarda
görülen hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde etkili olduğunu gösteren
çalışmalar bulunmaktadır. Hücre zarını oksidatif stresten koruyan E
vitamini yaşlanmanın geciktirilmesinde etkilidir.
E vitamininin akciğer ve serviks kanserlerine karşı koruyucu
olduğu bildirilmektedir. Ancak hiçbir vitamin ya da besin ögesinin tek başına
sizi kanserden koruyacağı yanılgısına düşmeyin. Çünkü kanser oluşumu, yaşam
tarzınız ve beslenmenize bağlı pek çok faktöre bağlıdır.
Yağlı çekirdekler ve tohumlar (ay çekirdeği, susam, badem vb.),
buğday rüşeymi, yeşil yapraklı sebzeler, tahıllar ve yumurta iyi E vitamini
kaynaklarıdır.
E vitamini ısı ile birlikte kolayca okside olur ve özelliğini
kaybeder. Hem üretimleri sırasında hem de yemek yapım aşamasında ısıya maruz
kalan ayçiçeği, mısır özü ve zeytinyağı gibi E vitamininden çok zengin olan
yağlar bu sebeple E vitamininden fakirleşirler. Yemeklerinize yemek
piştikten sonra yağ ekleyerek E vitatmini içeriğinden daha fazla
faydalanabilirsiniz.
E vitamini içeren vitamin takviyelerinin biyoyararlılığı yani
vücut tarafından kullanımı doğal besinlerdeki E vitamininden daha düşüktür. Bu
sebeple E vitaminini doğal yollardan almayı tercih etmeniz daha uygun
olacaktır.
