Çileğin faydaları nelerdir?
İlkbahar ile birlikte raflarda yerini almaya başlayan çilek lezzetinin yanı sıra sağlığa faydaları ile de vazgeçilmez meyvelerden biridir. Doğal olarak yetişen ve yetiştiriciliği yapılan 600 farklı türü bulunan çileğin antik çağlardan beri geleneksel tıpta tedavi amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Tüm meyve ve sebzeler arasında antioksidan kapasitesi ile ilk10 a giren çileğin faydaları
arasında kalp hastalıkları, kanser ve yüksek tansiyon gibi çok önemli
hastalıklar bulunmaktadır. Pek çok
araştırmaya konu olan çilek tüketiminin diyabet, depresyon, astım, alerji ve
kabızlığa iyi geldiği de belirlenmiştir.
İlkbahar ile birlikte raflarda yerini almaya başlayan çilek lezzetinin yanı sıra sağlığa faydaları ile de vazgeçilmez meyvelerden biridir. Doğal olarak yetişen ve yetiştiriciliği yapılan 600 farklı türü bulunan çileğin antik çağlardan beri geleneksel tıpta tedavi amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Tüm meyve ve sebzeler arasında antioksidan kapasitesi ile ilk
1 porsiyon (166gr.) çilek yediğinizde aşağıdaki besin
ögelerinden belirtilen miktarlarda yararlanmış olursunuz.
Çileğin besin değerleri:
50 kalori
0.63 mg demir
16.60 mg magnezyum
94.12 mg C vitamini
29.38 mg folat
44.02 IU A vitamini
Bunlarla birlikte bazı kanser türlerine karşı etkili olduğu
belirlenen antioksidan özellikteki fitokimyasallardan antosiyanin, ellajik
asit, kuersetin ve kaempferol açısından da oldukça zengin bir besindir çilek.
Çileğin Faydaları
Beslenmede sebze ve meyvelerden yeteri kadar yararlanmak pek
çok hastalığın gelişimini önlemede etkilidir. Çilek de bu gruptaki besinlerden
biri olarak sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasını oluşturur.
Kalp hastalıkları:
Norveç ve İngiltere’de ortak yürütülen bir çalışmaya
göre çilek ve diğer dutsu meyvelerde
bulunan antosiyaninden zengin beslenen kadınlarda kalp hastalıkları riski %32
azalmaktadır. Harvard Üniversitesi’nin bir çalışmasında ise haftada 3 porsiyon
çilek tüketiminin kalp hastalıkları riskini azalttığı belirlenmiştir.
Çilekte bulunan bir diğer flavonoid olan kuersetinin
ateroskeleroz ya da halk diliyle damar sertleşmesini önlediğini gösteren hayvan
deneyleri bulunmaktadır. Çilekte bulunan yüksek miktardaki polifenoller ise yangısal
hastalıklar karşıtı özellikleri sayesinde trombosit birikmesini önleyerek kalp
hastalıkları ve yüksek tansiyon riskini azaltmaktadır.
Çilekle ilgili yapılan başka çalışmalarda homosistein
seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olduğu belirlenmiştir. Düşük homosistein seviyeleri damarlarda oluşan
hasarın önlenmesine yardımcı olur.
Çilekte bulunan yüksek miktardaki lif ve potasyum da kalp
hastalıkları riskinin azaltılmasında etkilidir. Bir çalışmaya göre günde 4000
mg potasyum tüketenlerde günde 1000 mg potasyum alanlara göre iskemik kalp
hastalıklarından (kalp kası hastalıkları) ölüm riski %50 azalmaktadır.
Felç:
Çilekte bulunana ve
antioksidan özellikteki kaempferol, antosiyanin ve kuersetin inme riskini
arttıran zararlı kan pıhtılaşmasını önlemede etkilidir. Yüksek potasyum alımının inme riskini
azalttığını gösteren çalışmalar da bulunmaktadır.
Kanser:
Çileğin kanser önleyici etkisi antioksidanlardan zengin
oluşu ile ilişkilidir. Antioksidanlar serbest radikallerle mücadele ederler, tümör
büyümesini baskılarlar ve vücuttaki yangıyı azaltmaya yardımcı olurlar.
Kan basıncı:
İçeriğindeki yüksek potasyum sayesinde sodyuma bağlı gelişen
yüksek kan basıncı riskini azaltır. Sodyumun zararlı etkilerini dengeler. ABD’de
yapılan bir çalışmada insanların sadece %2 kadarının günlük önerilen 4700 mg
potasyum alımı gerçekleştirdikler belirlenmiştir.
Kabızlık:
Çilek gibi su ve lif içeriğinden zengin yiyecekler kabızlıkla
mücadelede etkilidirler ve bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine
yardımcıdırlar. Lifli besinler dışkıya
hacim kazandırır ve kabızlığı giderir.
Alerji ve astım:
Çilekte bulunan ve anti inflamatuar özellik taşıyan
kuersetinin alerjilere karşı etkili olduğu düşünülmekle birlikte bu teoriyi
somut olarak ispatlayan veriler bulunmamaktadır. Özellikle burun akıntısı, göz
yaşarması ve kurdeşene karşı etkili olabileceği düşünülmektedir. C vitamininden
zengin beslenenlerde astım hastalığının görülme sıklığı azalmaktadır. Çilek ise
en iyi C vitamini kaynaklarından biridir.
Diyabet:
Çilek düşük glisemik indeks değerine sahiptir ve liften
zengindir. Bu özellikleri sayesinde kan şekerini düzenlemeye ve kan şekerinde
ani dalgalanmaların oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Diğer pek çok meyveye göre düşük glisemik
indekse sahip olması sebebiyle diyabet hastaları için uygun bir meyve
tercihidir.
Hamilelik:
Folik asitten zengin beslenmek özellikle hamileler için
önemlidir. Aksi halde folik asit eksikliğine bağlı doğumsal kusurlar bebekte
oluşabilmektedir. Çilek iyi bir folik asit kaynağıdır.
Depresyon:
Çilek depresyona da iyi gelir. İçeriğindeki folat sayesinde
homositein düzeylerini düşürerek beyne kan ve diğer besin ögelerinin daha
rahatlıkla ulaşmasını sağlar. Böylelikle beyin ruh halini düzenleyen ve
depresyonu önleyen serotonin ve norepinefrin gibi hormonları yeterli
miktarlarda üretebilir.