Uykunun faydaları nelerdir?
Yeterli ve kaliteli uyku sayesinde güne daha iyi başlarız. Bu iyilik hali sadece ruh sağlığımızı değil fiziksel sağlığımızı da fazlasıyla etkiler. Kalbimiz, kilomuz, bilişsel fonksiyonlarımız ve daha pek çok sağlık durumu uyku ile ilişkilidir. Uzmanlara göre yeterli uyku yetişkinler için 7.5 - 9 saat arasında değişmekteyken çocuklarda bu süre daha da uzamaktadır.
Bilimsel verilere göre uykunun
faydaları arasında ön plana çıkanlar aşağıdaki gibidir.
1. Hafızayı güçlendirir:
Yeni bir şeyler öğrenmek için en doğru zaman iyi bir uykunun
hemen sonrasıdır. İsterseniz bir yabancı dil öğrenme gibi bilişsel ya da yüzmeyi
öğrenme gibi fiziksel bir etkinlikte
bulunun uykunuzu aldığınızda başarınızın artmış olduğunu görebilirsiniz. Çünkü
problem çözme becerileriniz, konsantrasyonunuz ve hafızanız uyku sonrasında
güçlenmiştir.
2. Yaşam süresini uzatır:
Çok az uyumanın yaşam süresi üzerinde olumsuz etkisi
bulunmaktadır. 50-79 yaşları arasındaki kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmaya
göre günde 5 saatten az uyuyanlarda ölüm oranları artmaktadır. Uyku yaşam süresinin
yanı sıra yaşam kalitesi üzerinde de etkilidir. Kaliteli ve sağlıklı yaşamın ön
koşulu yeterli uyumadır.
3. İnflamasyonu azaltır:
İnflamasyon kalp hastalıkları, şeker hastalığı, felç ve
erken yaşlanma gbi pek çok sağlık sorununa neden olabilir. Araştırmalara göre
inflamatuar proteinlerin kandaki düzeyleri az uyuyanlarda artmaktadır. Bir
çalışmaya göre kalp krizi riskini arttıran c-reaktif protein düzeyleri 6
saatten az uyuyanlarda daha yüksektir.
4. Yaratıcılığı arttırır:
Uyku zihinsel ve fiziksel yorgunluğu giderir, motivasyonu ve
hafızayı güçlendirir. Tüm bunlar yaratım sürecini olumlu etkiler. Eğer bir
ressamsanız ya da bestekarsanız uyku sonrası yaratıcılığınız artmış olur ve
daha başarılı sonuçlar elde edersiniz.
5. Sportif başarıyı arttırır:
Farklı spor dallarındaki sporcuların uyku sürelerini
araştıran çalışmalarda uzun uyku sürelerinin performans arttırıcı etkisi olduğu
belirlenmiştir. Stanford Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre 7 hafta
süresince günde 10 ve daha fazla saat uyuyan futbolcuların depar atma süreleri
iyileşmiş, gün içi yorgunluğu azalmış ve dayanıklıkları artmıştır. Tenis ve
yüzme sporcuları üzerinde yapılan çalışmalarda da benzer sonuçlar elde
edilmiştir.
6. Okul başarısını etkiler:
Çocukların uyuma süreleri ile okul başarıları üzerinde
yapılan çok sayıdaki araştırma yeterli uyumanın başarı üzerinde etkili olduğunu
belirlemiştir. Uyku apnesi olan çocuklarda öğrenme ve dikkat eksikliği oluşmakta,
yetersiz uyuyan çocukların sınavlardaki başarı oranları düşmektedir.
7. Dikkati arttırır:
Yetersiz uyuma yetişkinlerde uyuşukluğa neden olurken
çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye neden olabilmektedir. 7 yaş
grubunda yapılan bir çalışmaya göre günde 8 saatten az uyuyan çocuklarda dikkat
eksikliği ve hiperaktivite sorunlarında artış belirlenmiştir.
8. Sağlıklı kiloya yardımcı olur:
Eğer diyetteyseniz uyku planınızı da bu diyetin bir parçası
haline getirmeli ve erken saatlerde yatmaya özen göstermelisiniz. Bir
araştırmaya göre yeterli uyuyanlar daha fazla yağdan kilo verirken uyku
sorunları olanlardaki kilo kaybı daha fazla kaslardan olmaktadır. Aynı araştırmaya göre az uyuyanlarda açlık
duygusu da artmaktadır.
Uyku ve metabolizma beynin aynı bölümü tarafından yönetilir.
Uykusuz kaldığınızda iştahınızı arttıran hormonların kandaki düzeyleri artar ve
daha fazla yemek yersiniz.
9. Stresi azaltır
Uykunun stres düzeyleri üzerinde etkisi bulunmaktadır.
Yeterli uyku ile stresinizi azaltabilir, kan basıncınızı daha iyi kontrol
edebilir ve kalp sağlığınızı korumuş olursunuz.
10. Kaza riskinizi azaltır
Uyku karar verme ve zamanlama süresini belirlemeniz üzerinde
etkilidir. Yapılan çalışmalar trafikte gerçekleşen kazalarda uykusuzluğun alkol
kullanımında çok daha fazla etkisi olduğunu göstermektedir. Böylelikle az uyumanız
sadece sizin sağlığınızı değil başkalarının da sağlığını da tehdit edebilir.
11. Depresyonla baş etmenize yardımcı olur
Modern çağın hastalığı olan depresyonun uyku ile açık bir
ilişkisi bulunmaktadır. Uzmanlara göre yetersiz uyku depresyona neden
olabilmektedir. İyi ve düzenli uykunun duygusal stabiliteyi arttırdığı ve kaygıyı
azalttığı belirtilmektedir.
12. Cildi güzelleştirir
Uykunun faydalarından bir diğeri ise cildi güzelleştirmesidir.
Güzellik uykusu diye boşuna dememişler… Uyku sırasında cildi yıpratan dış
faktörlerden ve stresten uzak kalınır. Uzmanlara göre ciltteki bazı
kırışıklıkların uyku sırasında onarımı gerçekleşmektedir. Bunun tam tersine az
uyuma göz altı morluklarına ve sağlıksız bir cilt görünümüne neden olmaktadır.
