Sarımsağın faydaları nelerdir?
Batı tıbbının atası kabul edilen Hipokrat’ın “besinler ilacınız, ilaçlar besininiz olsun” diye ünlü bir sözü vardır. Bu söze uygun olarak antik dönemlerden itibaren pek çok hastalığın önlenmesi ve tedavisinde kullanılan sarımsağın faydaları, modern tıbbın araştırma bulgularıyla her geçen gün daha da netlik kazanmaktadır. 1. ve 2 dünya savaşında askerlere kangren olmamaları yedirilen ve yaralara antiseptik olarak uygulanan sarımsağın, artık damar sertliğini önleyici, yüksek kolesterol ve tansiyonu düşürücü ve bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi bilinmektedir. Düzenli sarımsak tüketiminin kanserlere karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır.
Sarımsak, antioksidanlardan çok zengin bir besindir.
Antioksidanlar serbest radikallerin yıllar içinde oluşturabileceği zararlı
etkilere karşı vücudu korurlar. Serbest radikallerin etkili olduğu bir vücutta
kalp hastalıkları, kanserler ve alzheimer gibi pek çok hastalığın oluşumu
kolaylaşmaktadır.
Bilimsel araştırmaların sonuçlarına göre sarımsağın olası
faydaları şunlardır:
Sarımsak kalp hastalıkları riskini azaltır
Emory Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacıları, sarımsakta
bulunan dalil trisülfür adlı bileşiğin kalp ameliyatları ve kalp krizleri
sonrasında kalbin korunmasına yardımcı olduğunu bildirmişlerdir.
Araştırmacılar dialil sülfürün kalp yetmezliğinde de etkili olabileceğini öne
sürmüşlerdir.
Bir başka çalışmada ise sarımsak yağının, diyabet hastalarını
kardiyomiyopatiden koruduğu belirlenmiştir. Kardiyomiyopati, kalp yetmezliğine
neden olan bir kalp kası bozukluğudur ve diyabet hastaları arasında başlıca
ölüm nedenlerinden biridir. Bu çalışmanın fareler üzerinde yapılmış olması
sebebiyle insanlar üzerindeki çalışmalarla desteklenmesi gerektiği
belirtilmektedir.
Sarımsağın kalp sağlığı üzerindeki diğer faydaları arasında damar
sertliğini önleme, kanı inceltme, yüksek tansiyon ve kolesterolü düşürüme
etkileri bulunmaktadır. Bir araştırmada 600-1500mg dozlarda kullanılan sarımsak
özünün, kan basıncını düşürmede kullanılan bir ilaç olan atenolol kadar etkili
olduğu belirlenmiştir.
Soğuk Algınlığına karşı koruyucudur
Amerikan Aile Hekimliği Dergisi’nde yayımlanan bir çalışmaya göre
sarımsak, çocuklar ve yetişkinlerde soğuk algınlığının profilaktik tedavisinde
etkili olabilmektedir ancak hastalık belirtilerinin süresi üzerinde bir etkisi
bulunmamaktadır. Profilaktik tedavi hastalığın önlenmesi için yapılan
tedavidir. Yani sarımsak yerseniz soğuk algınlığına yakalanma riskiniz azalır
ama hali hazırda soğuk algınlığı geçiriyorsanız sarımsak yemeniz bir işe
yaramaz.
Kasım-şubat dönemini kapsayan 12 haftalık bir çalışmada
katılımcılardan bir bölümüne sarımsak takviyesi, diğer gruba ise plasebo
verildi. Sarımsak takviyesi alanların diğerlerine kıyasla daha az soğuk algınlığına
yakalandıkları belirlendi.
Kanser riskini azaltır
Pekin’de yapılan bir araştırmada allium sebzeler ile prostat
kanseri riski arasında ilişki olduğu tespit edildi. Sarımsak allium
sınıfı sebzelerden biri. Bu sınıfa giren diğer sebzeler ise soğan ve pırasa. Araştırmacılar allium sebzelerden özellikle sarımsağın prostat kanseri
riskini azalttığını belirlediler. Ancak bu sonucun daha kapsamlı çalışmalarla
desteklenmesi gerektiğini de ifade ettiler.
Bir başka araştırmada ise kolorektal, karaciğer ve pankreas
kanseri hastaları olan 50 kişilik bir gruba 6 ay boyunca sarımsak özü verildi.
6 ayın sonunda kişilerin bağışıklık aktivitelerinde iyileşme kaydedildi.
Iowa Kadın Sağlığı Araştırması adı verilen kapsamlı bir
araştırmada 40 binin üzerindeki orta yaşlı kadına beslenmelerinde sarımsağa,
sebze ve meyvelere ne kadar yer verdikleri soruldu. Araştırmanın sonuçlarına
göre düzenli sarımsak, sebze ve meyve tüketen kadınlarda kolon kanseri riskinin
%35 azaldığı belirlendi.
Bir başka araştırmaya göre haftada 2 kez çiğ sarımsak tüketenlerde
akciğer kanser riski düşmektedir. Bu kişiler arasında akciğer kanseri riski
sigara kullanmayanlarda %44 ve sigara kullananlarda %30 düşük bulunmuştur.
İnsanlar üzerinde yapılan başka çalışmalara göre sarımsak mide, ağız ve boğaz
ve böbrek kanserlerine karşı da etkilidir.
Karaciğer sağlığı korur
Aşırı alkol kullanımına bağlı olarak görülen etanol kaynaklı
karaciğer hasarlarında sarımsak tüketiminin faydalı olabileceği
düşünülmektedir. Çin’de yapılan bir çalışmaya göre sarımsaktaki sülfür
bileşiklerinin etanolün yarattığı oksidatif strese karşı etkili olduğu
belirlenmiştir.
Erken doğum riskini azaltır
Hamilelikte görülen mikrobik enfeksiyonların erken doğuma neden
olabileceği pek çok araştırmada gösterilmiştir. Norveç'te yapılan bir çalışmaya
aralarında erken doğum gerçekleştiren(%5’i) yaklaşık 20 bin kadın dahil edilmiş
ve çalışma sonuçlarına göre sarımsak tüketiminin erken doğum riskini azaltıcı
etkisi bulunduğu belirlenmiştir.
Kemik sağlığını güçlendirir
Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada sarımsağın dişi farelerde
östrojen üretimini arttırarak kemik erimesini azalttığı gösterilmiştir.
Menopoz sonrası kadınlarda yapılan bir çalışmada da sarımsak özü
verilenlerde (2 diş sarımsağa eşit) östrojen düzeylerinde anlamlı iyileşme
olduğu görülmüş ve sarımsağın kadınların kemik sağlığı üzerinde olumlu
etkisinin olabileceği ifade edilmiştir.
Başka çalışmalarda da sarımsak ve soğan tüketiminin kireçlenmeye
iyi geldiği belirlenmiştir.
Sarımsak tüketirken buna dikkat edin
Sarımsağa kokusunu veren, pek çok faydasının kaynağı olan ve bir
kükürt bileşiği olan alisin adlı maddedir. Allisinin ortaya çıkması için
sarımsağın ezilmesi ya da doğranması gerekir. Sarımsak dişleri alliin olarak
adlandırılan bir aminoasit içerir. Sarımsak ezildiğinde alliin sarımsakta doğal
olarak bulunan ve allinase olarak adlandırılan enzimle reaksiyona girerek
allisin oluşumu sağlanır. Sarımsağı bütün olarak yutarsanız sarımsağın bu
etkisinden yararlanamamış olursunuz. Sarımsak tabletlerinin allisin içeriği
açısından standardize edilmiş olması çok önemlidir. Çünkü pek çok sarımsak
tableti adı altında satılan ürünler allisin potansiyelini dışarı salmazlar.
Yetişkin bireyler için günlük önerilen sarımsak alımı 2-4 gramdır.
Bu da 2-4 diş sarımsağa denk düşer. Sarımsağın bazı ilaçlarla etkileşime
girebileceği belirtilmektedir. Bu ilaçlar; kan incelticiler, doğum kontrol
hapları, tüberküloz ve HIV tedavisinde kullanılan bazı ilaçlardır. Özellikle
sarımsak takviyesi kullanıyorsanız yukarıdaki ilaçlarla etkileşimi olduğunu
bilmenizde fayda var.