Domates, dünyada ve ülkemizde en çok yetiştirilen ve en çok tüketilen yiyeceklerden biridir. Domates taze olarak yenebilir ya da salça ve sos olarak hazırlanabilir.
Bu yaygın kullanımına karşın domates alerjisi ya da duyarlılığı oldukça nadirdir. Alerji belirtilerinin oluşması genellikle biraz zaman alabilir ve bazen domates yendikten 72 saat sonra ortaya çıkabilir.
Bu kadar yavaş belirti vermesi nedeniyle, domatese verilen tepkiler kolaylıkla göz ardı edilebilir veya başka faktörlere atfedilebilir. Domates alerji yapar mı diye düşünüyorsanız domates alerjisi, domates duyarlılığı ve belirtileri hakkındaki bu makale size yardımcı olacaktır.
Domates Alerjisi İle Duyarlılığı Arasındaki Fark Nedir?
Domates alerjisi ve domates duyarlılığı (intoleransı) belirtileri kolaylıkla ayırt edilebilir.
Domates alerjisi, hızlı başlangıç süreleriyle kendini gösterir ve çoğu durumda, domates içeren gıda maddesinin tüketilmesinden hemen sonra semptomlar ortaya çıkar. Bu arada, domates duyarlılığının başlangıç zamanları genellikle yenen miktara ve tüketiciye bağlı olarak değişebilir. Bazı insanlar tüketimden birkaç dakika, bazıları birkaç saat ve bazıları da birkaç gün sonra duyarlılık belirtileri gösterebilir.
Yaşanan semptomların ciddiyeti arasında fark vardır. Bazı domates alerjisi hastaları için yalnızca yiyeceğe dokunmak bir reaksiyona neden olabilir. Ayrıca domates, patates, biber ve patlıcan ile aynı aileye üyedir. Bu bitki ailesinin üyeleri, özellikle artrit hastaları olmak üzere belirli kişiler için tahriş edici olabilen alkaloid adı verilen maddeler içerir. Domates yetiştiriciliğinde böcek ilacı kullanılabilir ve bu da duyarlılık belirtilerine neden olabilir ve bu sebeple birçok kültür domatesinin kabuklarını yemeden önce soymak doğru olacaktır.
Bununla birlikte, gerçek domates duyarlılığı nadiren yaşamı tehdit eden bir risk taşır, ancak bu, duyarlılığın sahip olabileceği olumsuz etkileri küçümsemek gerekir. Domates intoleransının her zaman ömür boyu sürecek bir sorun olmadığı da unutulmamalıdır. Domates duyarlılığınız olup olmadığını öğrenmek için bir uzman doktora başvurmanız ve gerekli testleri yaptırmanız gerekir.
Domates alerjisi genellikte domatese temas ile ortaya çıkan tip 1 alerjidir. Bu tür alerjisi olan bir kişi, domates gibi bir alerjenle temas ettiğinde, histaminler cilt, burun ve solunum ve sindirim yolları gibi açıkta kalan bölgelere salınır. Bu da alerjik reaksiyona neden olur.
Domates Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Domates alerjisinde bireysel vakalara bağlı olarak şiddeti ve sıklığı değişen, aşağıdakileri içeren belirtiler görülebilir:
- Deri döküntüsü, egzema, kurdeşen
- Mide şişkinliği, karında kramp ve ağrı, bulantı, kusma ve
ishal
- Boğazda kaşıntı hissi
- Yüz, ağız, dil ve boğazda şişme
- Öksürme, hapşırma, burun akıntısı
Belirtildiği gibi, domates yedikten hemen sonra bu belirtilerden herhangi birini yaşadığınızı fark ederseniz, domates alerjiniz olabilir veya domatesin içindeki veya üzerindeki maddelere tepki veriyor olabilirsiniz. Domates yedikten birkaç gün sonrasına kadar bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz, domates duyarlılığı daha olasıdır.
Domates Alerjisi ya da Intoleransı Beslenmeniz Açısından Ne Anlama Gelir?
Herhangi bir yiyeceğe alerjiniz ya da duyarlılığınız olduğunuzu düşünüyorsanız, onu diyetinizden çıkarmaya değer olduğunu söylemeye gerek yok. Tepkilerinizin şiddetine ve sıklığına bağlı olarak, domatesi tamamen ortadan kaldırmak yerine basitçe kısıtlamak mümkün olabilir. Semptomların geçip geçmediğini izlemek için domatesi diyetinizden kısa bir süre tamamen çıkarmayı denemek ve sizin için en uygun çözümü bulmaya çalışmak iyi bir fikirdir. Bu sadece taze domatesin değil, salça, ketçap ve makarna sosları da dahil olmak üzere domates ürünlerinin beslenmeden çıkarılması anlamına gelir.
Aynı zamanda domates, beta-karoten, C vitamini ve likopen içeren çok besleyici bir gıda ve tüketimi kolay bir gıdadır. Domatese alerjiniz ya da duyarlılığınız olduğundan emin değilseniz domates ve domates ürünlerini beslenmenizden çıkarımamalısınız.
