Liken (lichen) planus bağışıklık sisteminin tetiklediği otoimmun bir hastalıktır. Ciltte, ağızda, dilde, genital bölgelerde ve tırnaklarda görülebilmektedir. Her yaş ve cinsiyette görülebilen bir sağlık sorunudur.

Ağızda Liken Planus Nedir?

Ağızda liken planus, ağız içini (mukoza zarlarını) etkileyen kronik ve enflamatuar bir durumdur. Genellikle yanaklarda, dilde, diş etlerinde ve dudaklarda ağrılı ve lezyonlu dantelli beyaz lekeler ağı olarak görülür. Kırmızı şişkin dokular ya da açık yaralar şekline görülebilir. Bu lezyonlar yanma hissi verebilir ağrıya neden olabilir.

Bulaşıcı bir hastalık değildir, bir kişiden bir başkasına bulaşmaz. Ağız içinde liken planus bağışıklık sisteminin ağız mukoza zarlarına bilinmeyen nedenlerle saldırması sonucunda gelişir.

dudak iç kısmında liken planus

Görülen belirtiler, doğal ya da kimyasal ilaçlarla tedavi edilebilir ama hastaların düzenli takip edilmesi gereklidir. Çünkü etkilenen bölgelerde ağız kanseri gelişmesi riski bulunmaktadır.

Ağızda Liken Planus Belirtileri

Ağızda liken planus belirtileri ağzı mukoza zarında görülür. Belirtiler şu şekilde ortaya çıkabilir:

Dantelli, beyaz, kabarık doku lekeleri
Kırmızı, şişmiş, hassas doku yamaları
Açık yaralar

Bu lezyonlar ağızda şu yerlerde görülebilir:

Yanakların iç kısmında
Diş etlerinde
Dilde
Dudakların iç dokularında
Damakta

Ağrı ve Yanma

Beyaz, dantelli lekeler yanakların iç kısmında göründüklerinde rahatsızlığa neden olmayabilir. Bununla birlikte, kırmızı, şişmiş dokular ve açık yaralar varsa aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

Yanma hissi veya ağrı
Sıcak, asidik veya baharatlı yiyeceklere duyarlılık
Diş fırçalama ile kanama ve tahriş
Diş eti iltihabı
Dil üzerinde ağrılı, kalınlaşmış dokular
Konuşma, çiğneme veya yutma güçlüğü

Ağızda Liken Planus Nedenleri

Oral liken planusa neyin neden olduğu bilinmemektedir. Bir bağışıklık bozukluğunun varlığı ya da genetik faktörler hastalığın gelişiminde rol oynayabileceği düşünülmektedir. Ancak kesin nedeni belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Bazı ilaçlar, diş materyalleri veya diş macunu alerjenleri, travma, viral enfeksiyon veya stres ağızda liken planus riskinizi arttırabilir. Stres, kötüleşen veya tekrarlayan semptomlarda rol oynayabilir. Ancak, bu olası nedenler bilimsel çalışmalarla doğrulanmış değildir.
Oral liken planus herkeste görülebilir ancak orta yaşlı kadınlarda daha yaygındır.

Tedavisi

Ağız içi liken planus kronik bir durumdur. Tedavisi yoktur, bu nedenle tedavi ancak ciddi lezyonların iyileşmesine yardımcı olur, ağrı veya diğer rahatsızlıkları azaltır. Doktorunuz uygun tedaviyi belirlemek veya gerektiğinde tedaviyi durdurmak için durumunuzu izlemelidir.

Ağrınız veya başka rahatsızlığınız yoksa ve sadece beyaz, dantelli lezyonlar varsa herhangi bir tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Daha şiddetli belirtiler yaşıyorsanız aşağıdaki seçeneklerden biri ya da birkaçı ile tedavinizin yönetilmesi gerekebilir.

Kortikosteroidler

Kortikosteroidler ağızda liken planus ile ilişkili enflamasyonu azaltabilir. Tedavi için aşağıdakilerden biri önerilebilir:

Topikal: Ağız yıkama suyu, merhem veya jel doğrudan mukoza zarına uygulanır. En tercih edilen yöntemdir. Oral: Kortikosteroidler sınırlı bir süre için hap olarak alınır. Enjeksiyon: İlaç doğrudan lezyona enjekte edilir. Yan etkiler, kullanım yöntemine bağlı olarak değişir. Olası yan etkilere karşı potansiyel faydaları değerlendirmek için doktorunuzla konuşun.

İmmün Yanıt İlaçları

Vücudunuzun bağışıklık yanıtını baskılayan veya değiştiren ilaçlar, daha şiddetli lezyonları iyileştirmek ve ağrıyı azaltmak için kullanılabilir.

Ağız Sağlıgı

Ağız hijyeni durumu kontrol altında tutacak ve enfeksiyonu önlemeye yardımcı olacaktır. Dişlerinizi günde iki kez fırçalayın ve günde en az bir kez diş ipi kullanın. Tam temizlik için diş hekiminizi yılda en az iki kez ziyaret edin ve diş hekiminize oral liken planus durumunuzu izlettirin, çünkü genellikle ağız kanserinin öncüsüdür.

Beslenmenizi Kontrol Edin

Baharatlı ve asidik gıdalar tahrişe neden olabilir veya belirtileri kötüleştirebilir. Bu yiyecek kategorilerini yediğinizde ağzınızın tahriş olduğunu fark ederseniz, onları beslenmenizden çıkarın.

Genel olarak, toksinleri temizlemek ve enflamasyon alevlenmelerini azaltmak için bol miktarda su ve sıvı tüketin.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Stres, anksiyete ve depresyon ağızda liken planusu tetikleyebilir. Gevşeme aktiviteleri, egzersizler veya meditasyon yoluyla stres atma yöntemlerini deneyin. Stres ve kaygıyı azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapın. Örneğin, iş yükünü azaltın veya ihtiyaçlarınızı önceliklendirmeyi öğrenin. Gerekiyorsa depresyon için bir uzmandan yardım alın.

Aloe Vera

British Dermatology Journal'da yayınlanan bir çalışma, aloe veranın oral liken planus ile ilişkili ağız ülserlerini etkili bir şekilde tedavi edebileceği göstermiştir. Aloe vera topikal uygulaması verilen hastalar belirtilerde % 50 iyileşme bildirmiş ve % 33'ü ağızda yanma ve ağrı hissinin kaybolduğunu bildirmiştir. Sciencedaily.com gibi kaliteli sağlık siteleri ağızda liken planus ile ilişkili rahatsızlığı hafifletmek için aloe vera kullanımını desteklemektedir. Aloe vera, anti-enflamatuar doğası nedeniyle ağrıyı iyileştiren ve durduran kimyasal bileşikler içerir.