B1 vitamininin faydaları, eksikliği ve içeren besinler
Tiamin ya da B1 vitamini suda çözünen B grubu vitaminlerden
biridir. Pek çok besinde doğal olarak bulunduğu gibi çoklu vitamin destekleri
içinde de genellikle bulunmaktadır. B1 vitamini enerji metabolizmasında yani
karbonhidratların, yağların ve proteinin enerjiye donüşmesinde görev alır ve bu
sebeple büyümeyi, gelişmeyi sağlar ve hücrelerin işlevini yerine getirmesine
yardımcı olur. Özellikle beyin için
gerekli olan enerjinin sağlanmasında anlamlı rolü vardır. B1 vitamini çok az
ölçülerde karaciğerde depolanmakla birlikte eksikliğinin oluşmaması için beslenme
yoluyla sürekli alınması gerekir.
B 1 vitamini kalbin işlevini yerine getirmesinde ve kanın
doğru bir şekilde yapılandırılmasında faydalar sağlar. Sindirim sisteminin sağlıklı
çalışması için gerekli olan hidroklorik asit üretimini düzenler. Sinir
sisteminde de rolü bulunur ve beyin ile omurilik arasındaki sinir iletiminin düzenlenmesinde
görevlidir.
Kasların düzgün çalışmasına ve vücut hücrelerinin normal
işleyişine katkı verir. Tiamin beynin işleyişinde ve öğrenme kapasitesinin
arttırılmasında rol alır. Ayrıca antioksidan etkisi bulunur ve serbest
radikallerin zararlı etkilerinden vücudu korur.
B1 eksikliği ve belirtileri
B1 vitamini eksikliği uygulanan hatalı diyetlere, uzun
süreli ishale, alkol kullanımına, karaciğer yetmezliğine ve böbreklerde işlev
bozukluklarına bağlı olarak görülebilir. Özellikle alkoliklerde tiamin
depolanması ve emiliminde sorunlar yaşanabilir.
B1 vitamini eksikliğine bağlı görülen beriberi hastalığının
ıslak ve kuru beriberi olarak 2 tipi bulunmaktadır. Islak beriberi kalbin işlevini
etkileyerek kalp yetmezliğine varan sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Kuru
beriberi ise sinirlerde hasara neden olarak kaslarda güç kaybına ve ilerlemiş
durumlarda kas felcine neden olabilmektedir.
B1 eksikliğinin belirtileri arasında iştahsızlık, bulantı,
kabızlık, sindirim sistemi rahatsızlıkları, kilo kaybı, kas ve konsantrasyon
güçsüzlüğü, hafızada azalma, sinirlilik, depresyon, uyuşma, çarpıntı ve
huzursuzluk görülebilir.
 |
| B1 vitamini için en iyi kaynak ay çekirdeğidir. |
B1 vitamini nelerde bulunur
B1 vitamini için en iyi kaynaklar buğday ruşeymi, antep fıstığı, yer fıstığı, kabak çekirdeği, ay çekirdeği, fasulye,
mercimek ve diğer kuru baklagiller, bezelye, brüksel lahanası, susam, tahin, keten
tohumu, yulaf ve diğer tam tahıllar ve bunlardan yapılmış ürünlerdir. Ayrıca et ve süt ürünlerinde de tiamin bulunmaktadır.
B1 için günlük önerilen alım ölçüleri
Bebekler 0-6 ay 0.2 mg
Bebekler 7-12 ay 0.3 mg
1-3 yaş 0.5 mg
4-8 yaş 0.6 mg
9-13 yaş 0.9 mg
14-18 yaş 1.2 mg (erkek), 1 mg (kadın), 1.4 mg (hamile, emziren)
19-50 yaş 1.2 mg (erkek), 1.1 mg(kadın), 1.4 mg(hamile,
emziren)
50 ve üzeri yaş 1.2 mg (erkek), 1.1 mg(kadın)
B1 vitamini fazlalığı
B 1 vitamininin tıpkı suda eriyen diğer vitaminler gibi
beslenmeyle vücutta fazlalığının oluşması çok zordur. Vitamin hapları için de B1
toksititesi riskinin çok az olduğu bilinmektedir. B1 vitamini enjeksiyon
yoluyla alınırsa fazlalığı oluşabilir ve toksik etki yaratabilir. Bu durumda terleme,
sıcaklık hissi, nefes darlığı, deride mavimsi renk ve ölüm hissi gibi
belirtiler ortaya çıkabilir.
