B 12, Folat ve C vitamini eksikliği anemisi
Anemi ya da kansızlık denince
akla demir minerali eksikliğine ya da bazı kan hastalıklarına bağlı olarak
gelişen anemiler gelir ancak bazı vitaminlerin eksikliği de anemiye sebep
olabilir. Eksikliğinde anemi oluşan vitaminler B 12, Folat (folik asit) ve C
vitaminidir. Beslenme ile yeterli B12,
folat ve C vitaminini alınmadığı durumlarda kırmızı kan hücrelerinin sayısı
azalarak anemi gelişir. Bazen bu vitaminler yeterli düzeyde alınsa dahi kişide bu
vitaminlerin emilimi ya da vücutta işlenmesi aşamasında sorunlar yaşanıyorsa
yine anemi oluşabilir.
B 12, folat ve C vitamini eksikliği anemiye neden olabilir. |
B12, Folik asit ve C vitamini eksikliği anemisi belirtileri
Aşağıdaki belirtilerin bir
ya da birden fazlası varsa bu durum vitamin eksikliği anemisine işaret ediyor
olabilir:
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Soluk, sarı ten
- Yorgunluk
- Kalp atışlarında düzensizlik
- El ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşma
- Kaslarda güçsüzlük
- Kişilik değişiklikleri
- Kararsız hareketler
- Unutkanlık ve zihin karışıklıkları
B12, Folat ve C vitamini
eksikliği belirtileri yavaş yavaş gelişir ve belirtiler aylar içinde
ağırlaşarak kendini daha net olarak gösterir.
B 12, Folik asit ve C vitamini anemisi nedenleri
B 12, folat ve C vitamini
eksikliği anemisi vücutta bu vitaminlerin yetersiz olduğu durumlarda oluşur. Bu
vitaminler kırmızı kan hücrelerinin yapımında görevli olduklarından herhangi
birinin eksikliğinde kırmızı kan hücre sayısında azalma olur. Kırmızı kan
hücreleri akciğerden vücuda oksijenin taşınmasını sağladığından alyuvarların normal düzeylerde kalması önemlidir. Bu vitaminlerden
fakir beslenildiğinde ya da bu vitaminlerin emiliminde ve işlenmesinde sorun
varsa anemi gelişir.
B 12 eksikliği anemisi nedenleri ve sonuçları
Et, süt ve yumurta gibi
hayvansal kaynaklı besinlerin yeterli tüketilmediği durumlarda B 12 eksikliği ve B 12 eksikliği anemisi oluşur. B 12 eksikliği anemisi ince bağırsakta B 12
emiliminde sorun yaşanması durumunda da gelişebilir. Bu durum mide ve ince bağırsak ameliyatları
geçirenlerde ya da çölyak ve crohn’s hastalığı gibi bağırsakları etkileyen
hastalıkları olanlarda daha sık görülebilir. Veganlarda da B12 eksikliği anemisi riski daha yüksektir.
B 12 eksikliği anemisinin
bir diğer nedeni intrensek faktör adı verilen ve B 12 vitamininin emiliminden
sorunlu olan proteinin eksikliği ya da görevini yapamamasıdır. Bu protein
eksikliğinde ya da görevini yapamaması durumunda besinlerdeki B 12 vitamini emilemez
ve dışkı ile vücutta kullanılmadan atılır. İntrensek faktör eksikliğine bağlı gelişen B
12 eksikliği anemisine pernisiyöz anemi adı verilir.
B 12 eksikliği alyuvar
üretiminde görevli olduğu gibi sinir sisteminin sağlıklı çalışmasında da rol
oynar. Eksikliğinde ciddi nörolojik sorunlara yol açabilir, beyni etkileyerek
zihin karışıklıkları ve unutkanlığa neden olabilir. Tedavi edilmediğinde bu
sorunlar kalıcı hale dönüşebilir.
Folik asit eksikliği anemisi nedenler ve sonuçları
Folik asit, folat ya da B 9
vitamini genellikle sebzeler, meyveler, yağlı tohumlar ve bakliyatlar gibi
bitkisel besinlerden sağlanan vitamindir. Bu besinlerden fakir beslenenlerde
eksikliği oluşmaktadır.
Gıdalardaki folatın
emiliminde sorun varsa yine eksikliği oluşabilir. Pek çok besin ögesi gibi folat
da ince bağırsakta emilir ve ince bağırsakta soruna neden olan bir hastalık
varsa folat emilimi bundan olumsuz yönde etkilenir. Alkol tüketimi folat
emilimini azaltır. Aşırı alkol kullanımında folat eksikliği anemisi gelişebilir.
Kullanılan bazı ilaçlar da folat
emilimini bozabilmektedir.
Hamilelerde, emziren
kadınlarda ve diyalize giren böbrek hastalarında folik asit gereksinimi artar.
Bu kişilerin artan ihtiyacı karşılayacak şekilde folat alımı gerçekleştirmesi
gerekmektedir aksi durumda folat eksikliği görülebilir. Hamilelikte folat eksikliği bebeklerin beyin
ve omurilik gelişimini olumsuz etkileyerek doğumsal kusurlara neden
olabilmektedir.
C vitamini eksikliği anemisi nedenleri ve sonuçları
C vitamini içeren
besinlerden yeterli tüketilmediğinde C vitamini eksikliği oluşur. C vitamini
eksikliği anemisi C vitamininin emiliminin azaldığı bazı durumlarda da
görülebilir. Örneğin sigara kullanımı C vitamini emilimini bozar. Bu yüzden
özellikle sigara kullananların C vitamini alımına dikkat etmeleri önerilir. C
vitamini vücutta demirin emilimine yardımcı olduğundan demir eksikliği
anemisine karşı da yeterli C vitamini alımı gerçekleştirilmelidir. Alkol
kullanımı da C vitamini emilimini olumsuz etkiler.
C vitamini eksikliği
iskorbüt hastalığına yol açabilir. Bu durumda diş ve diş eti kanamaları, deri
altındaki kılcal damarların kanaması ve buna bağlı ciltte morluklar
görülebilir.