Domatesin faydaları nelerdir?
Amerika kıtası orijinli olan domates önceleri zehirli olduğu düşünülen ve bu sebeple tüketmekten kaçınılan ve ancak son 200 yılda dünyada yaygın olarak kullanılmaya başlanan bir besindir. Domatesin tarihi bu kadar kısa olmakla birlikte dünya mutfaklarında olduğu gibi ülkemizde de en popüler sebzelerden biridir. Hemen her yemeğin içine lezzet versin diye ya domates ya da domates salçasını ekleriz. Salataların da vazgeçilmezidir domates. Domatesi vazgeçilmez kılan lezzetinin yanı sıra zengin besinsel içeriği ile sağlıklı beslenme ve yaşamın önemli bir parçasını oluşturur. Domates ve domates ürünlerinin tüketimi pek çok hastalığa karşı koruma kalkanı oluşturmanıza yardımcı olur.
Domatesin yararları:
Kanser: Domates,
içeriğindeki C vitamini ve diğer antioksidan bileşikler ile serbest radikallerin
zararlı etkilerinden vücudu korumaktadır. Serbest radikallerin en belirgin
zararlı etkisi kanser hücrelerine neden olmasıdır.
Pek çok araştırmada domatese de kırmızı rengini veren likopen
adlı bileşiğin özellikle prostat kanserine karşı etkili olduğu belirlenmiştir.
Yapılan çalışmalarda likopen için en iyi kaynakların başında gelen domates ve
domates ürünleri tüketiminin prostat kanseri riskini azalttığı ortaya konmuştur.
Japonya’da yapılan bir çalışmada beta karotenden zengin
beslenmenin kolorektal kanser riskini azalttığı gösterilmiştir. Lifli
besinlerin de bu kanser türüne karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır. Domates
beta karoten ve lif içeriği ile bu kanser türüne karşı koruyucu bir etkiye
sahiptir.
Domatesten zengin bir diyetin akciğer ve mide kanserlerine
karşı da faydalı olduğunu gösteren dar kapsamlı araştırmalar bulunmaktadır.
Kalp hastalıkları:
Domateste lif, potasyum, C vitamini ve kolin iyi miktarlarda bulunur ki bu
besin bileşiklerinin hepsi kalp hastalıklarına karşı etkilidir. Uzmanlar sodyum
tüketiminin azaltılıp potasyum tüketiminin arttırılmasının kalp
hastalıklarından korunmadaki önemini sürekli vurgulamaktadır. Bir çalışmada günde 4000 mg potasyum alanlar
ile 1000 mg potasyum alanlar kıyaslanmış ve fazla potasyum alanlarda kalp kası
hastalıkları riskinin %49 azaldığı belirlenmiştir.
Potasyum tüketiminin aynı zamanda felç ve yüksek tansiyon riskini
azalttığı, kas kaybına karşı koruma sağladığı, kemikleri koruduğu ve böbrek
taşı riskini azalttığı yönünde veriler bulunmaktadır.
Cilt sağlığı:
Yüksek C vitamini içeriği ile domates kolajen üretimine katkıda bulunarak güneş
ve kirliliğe bağlı ciltte oluşan hasarlara karşı koruma sağlar.
Depresyon: Japon araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışmada domatesin depresyona kaşı etkili olduğu belirlenmiştir. Haftada 2-6 kez domates ve domates ürünleri tüketenleri haftada 1 ve daha az tketenlere kıyasla depresyon riski %46 daha az bulunmuştur. Her gün domates tüketenlerde ise risk %52 azalmaktadır. Domatesin depresyona karşı faydalı olmasının nedeninin içeriğindeki likopen olduğu bildirilmiştir.
Depresyon: Japon araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışmada domatesin depresyona kaşı etkili olduğu belirlenmiştir. Haftada 2-6 kez domates ve domates ürünleri tüketenleri haftada 1 ve daha az tketenlere kıyasla depresyon riski %46 daha az bulunmuştur. Her gün domates tüketenlerde ise risk %52 azalmaktadır. Domatesin depresyona karşı faydalı olmasının nedeninin içeriğindeki likopen olduğu bildirilmiştir.
Domatesin diğer faydaları:
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- İyi kolesterolü yükseltir ve kötü kolesterolü düşürür.
- Damar sertliğini önler.
- Kabızlığı giderir.
- Hamilelikte faydalıdır.
- Yüksek tansiyon riskini azaltır.
- Cildi korur ve güzelleştirir.
- Kanser riskini azaltır.
- Katarakt riskini azaltır.
- Kalbi korur.
- Kemikleri güçlendirir.
- Bebeklerde doğumsal kusurların önlenmesine yardımcı olur.
- Vücutta üre miktarını azaltır.
- Yaşlanmayı geciktirir.
- Diyabet hastalarında insulin, lipit ve kan şekeri düzeylerinde iyileşmeye yardımcı olur.
- Böbrek ve safra taşlarının oluşumunu önler.
- Erkeklerde sperm kalitesini arttırır.
- Kadınlarda doğurganlığı arttırır ve düşür riskini azaltır.
- Domates tüketimi yağ yakma hızını arttıran kartinin amino asitinin üretimini teşvik eder.
İpucu: Domatesin içindeki en etkili bileşiklerden biri olan
likopenin vücut tarafından daha iyi emilebilmesi ve likopenin faydalarından daha fazla yararlanmak için domatesin yağ ile birlikte ve pişirilerek tüketilmesi
önerilmektedir.