Vitaminlerin faydaları nelerdir?
Vitaminler; protein, karbonhidratlar ve yağlar gibi vücuda enerji veren makro besin ögelerinden değildir. Minerallerle birlikte mikro besin ögeleri grubunda yer alır. Vitaminler vücutta az miktarlarda bulunur. Buna karşın vücudun işleyişinde vazgeçilmez görevleri ve buna bağlı olarak ta faydaları vardır. Pek çok hastalığın önlenebilmesi için yeterli vitamin alımı şarttır.
Vitaminler yağda ve suda eriyen vitaminler olarak iki ana
gruba ayrılırlar. B grubu vitaminlerle C vitamini suda eriyen vitaminlerdir,
diğerleri yağda erirler. Suda eriyen vitaminler vücudun her bir noktasına kan dolaşımı
aracılığıyla ulaşır. Vücutta depolanmadıkları için günlük olarak ihtiyaç kadar
alımları çok önemlidir. Yağda eriyen vitaminlere kıyasla pişirme işlemi
sırasında büyük ölçüde kayba uğrarlar. Yağda eriyen vitaminler ise yağ
hücrelerinde depolanırlar. Depolandıkları için günlük alımları daha az
önemlidir.
Vitaminlerin faydaları aşağıdaki bölümde her bir vitamin
için ayrı olarak tanımlanmıştır.
A vitamini
Antioksidandır. Vücudu toksin maddelerin zararlı
etkilerinden korur, kanser riskini azaltmaya ve erken yaşlanmayı önlemeye
yardımcı olur. Göz sağlığı için faydalıdır. Özelikle yaşlanmaya bağlı görülen makula
dejenerasyonuna karşı koruma sağlar. Hücre ve dokuların gelişiminde rol alır ve
bu sebeple büyüme ve gelişme döneminde yeterli alımı önemlidir.
B1 vitamini
B1 vitamini enerji metabolizmasında görev alır. Yani protein, karbonhidrat
ve yağların enerjiye dönüşmelerinde rol oynar. Kalp hastalıklarından korunmaya
yardımcıdır.
B2 vitamini
Enerji metabolizmasında görevlidir. Eksikliği katarakta, cilt
kuruluğuna ve pullanmaya neden olur. Sinir sistemini destekler.
B3 vitamini
Enerji metabolizmasında rol oynar. Enzimlerin oluşumunda rol
alır. Hafızayı güçlendirir. Eksikliği zihin bulanıklığı, yüksek tansiyon, baş
ve karın ağrısı yapabilir.
B5 vitamini
Tıpkı diğer B grubu vitaminler gibi enerji oluşumuna
yardımcı olur. Eksikliği cilt bozuklukları ve saçlarda ağarmaya neden olur.
B6 vitamini
Vücutta serotonin yani mutluluk hormonu seviyesinin yükseltilmesine
yardımcı olur. Depresyonu önler. Enfeksiyonlarla mücadeleye yardımcı olur.
Eksikliğinde sinirler hasara uğrar, depresyon ve mide bulantısı oluşabilir.
B7 vitamini
Biotin olarak ta bilinir. Enerji metabolizmasında rol oynar.
Eksikliği halsizlik ve depresyona neden olabilir. Saç, cilt ve tırnak sağlığı
için faydalı bir vitamindir.
B9 vitamini - Folik asit
Folik asit ya da folat hücrelerin oluşumunda rol alır. Kalp
hastalıkları ve anemiden korunmaya yardımcı olur. Eksikliğinde spina bifida
gibi doğumsal kusurlar ve büyümede gerilik oluşabilir.
B12 vitamini
Kırmızı kan hücrelerinin yapımında görev alır. Enerji
oluşumunda rol oynar. Yorgunluk, anemi ve hafıza yetersizliğine karşı yeterli
B12 alımı önemlidir. Hayvansal besinleri tüketmeyenler ya da az tüketenlerde
eksikliğine sık rastlanır.
Kolin
B grubu vitaminlerden kolin beyin ve hafıza üzerinde
etkilidir, sağlıklı beyin fonksiyonları için gereklidir. Kolesterol ve trigliseridin düşürülmesine
yardımcıdır. Bazı kanser türlerine karşı koruma sağlar.
C vitamini
Yara ve kesiklerin iyileşmesine yardımcıdır, bağışıklık
sistemini destekler, damarların yapısını güçlendirir ve kalbi korur. Antioksidan bir vitamindir, kanserler başta
olmak üzere pek çok hastalığın önlenmesine yardımcı olur. Yaşlanmayı
geciktirir.
D vitamini
Kemikler ve dişler için gereklidir. Vücutta kalsiyum
emilimini arttırır. Eksikliği kemik erimesine neden olur. Özellikle yaşlılıkta yeterli
alımı çok önemlidir.
E vitamini
E vitaminine ilişkin çok sayıda araştırmaya göre kanser,
kalp hastalıkları ve alzheimer gibi pek çok hastalığa karşı koruyucu rolü bulunmaktadır.
Antioksidan bir vitamindir. Serbest radikallerin zararlı etkilerinden vücudu
korur.
K vitamini
Kanın pıhtılaşmasını sağlar. Eksikliğinde dişeti ve burun
kanamaları görülebilir. Kemik sağlığının korunmasına yardımcı olur. Enerji
oluşumunda rol alır. Aşırı adet kanamaları ve adet ağrılarını önlemeye
yardımcıdır. Böbrek taşı önlemede de etkilidir.
