Kansızlığa ne iyi gelir?
Anemi ya da halk arasında bilinen adıyla kansızlık tüm kan hastalıkları arasında en yaygın görülenidir. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması raporuna göre 0-5 yaş grubu çocukların %50'sinde, okul çağı çocukların %30'unda ve emziren kadınların %50'sinde anemi görülmektedir.
Kansızlığı olan kişilerde kırmızı kan hücreleri ya da kandaki hemoglobin konsantrasyonları olması gerekenden düşüktür. Hemoglobin, demir mineralinden zengin ve kırmızı kan hücrelerinde bulunan bir proteindir. Görevi, vücudun farklı bölgelerine oksijenin taşınmasıdır. Kansızlık kadınlarda, erkeklere göre daha sık görülen bir durumdur.
Kansızlık neden olur?
Kansızlığın oluşumunda pek çok etmen rol alabilir. Bunlar arasında
en belirgin nedenler şunlardır:
- Demir eksikliği
- B12 eksikliği
- Folik asit eksikliği
- Emzirme
- Kan kaybı (ülserler, bazı kanserler ve
kadınlarda adet dönemi)
- Bağırsak parazitleri
- Sigara içme
- Yaşlılık
- Obezite
- Bazı ilaçların yan etkisi
- Bazı hastalıklar (Artrit, HIV/AIDS, Crohn’s
hastalığı)
Kansızlığın belirtileri nelerdir?
Anemi olan kişilerde aşağıdaki belirtilerden pek çoğu
görülmektedir.
- Yorgunluk
- Soluk beniz
- Nefes almada zorluk
- Hızlı kalp atışı
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Eller ve ayaklarda soğukluk
- Kol ve bacaklarda şişkinlik
- Aşırı terleme
- Kusma
- Dışkıda kan
Anemi açısından kimler risk altındadır?
- Kadınlar da adet dönemlerindeki ve doğumdaki kan
kayıpları sebebiyle anemi riski artmaktadır. Emzirme dönemi de anemi
açısından risk taşımaktadır.
- 65 yaş üstündeki yaşlılarda beslenmede demir
eksikliği daha fazladır.
- Aspirin, heparin, coumadin gibi kanı sulandırıcı
ilaçları kullananlar.
- Böbrek yetmezliği olanlarda kırmızı kan hücre
yapımı azalmaktadır.
- Demir emilimi yetersiz olanlar.
Kansızlığa ne iyi gelir?
Kansızlık sorunu yetersiz beslenmeye ya da bir sağlık sorununa
bağlı olarak görülebilmektedir. Beslenmenizde demir, B12, folik asit ve C
vitaminini arttırarak aneminin giderilmesini kolaylaştırabilirsiniz.
Demir
Hem hayvansal hem de
bitkisel kaynaklı besinlerde demir minerali bulunmakta birlikte hayvansal
gıdalardaki demirin vücutta daha iyi emildiği bilinmektedir. Kırmızı et,
karaciğer, tavuk, hindi ve balık en iyi demir kaynaklarıdır.
Bitkisel kaynaklı besinler arasında demirden zengin olanlar ise
şunlardır; ıspanak ve koyu yeşil yapraklı sebzeler, tüm bakliyatlar (fasulye,
nohut vb), mercimek, bezelye ile kuru meyveler(özellikle kuru erik, üzüm ve
kayısı)
B12 vitamini
Kansızlık B12 vitamini eksikliğine bağlı gelişebilmektedir. Bu
yüzden beslenmede B12 vitamininden zengin besinler yer almalıdır. B12 açısından
en iyi kaynaklar kırmızı et, karaciğer, kümes hayvanlarının etleri, balık,
yumurta ve süt ürünleridir(süt, peynir, yoğurt).
Folik Asit
Folik asit ya da folat yiyeceklerde bulunan B grubu vitaminlerden
biridir. Folik asit, hücre yenilenmesinde ve hücrelerin korunmasında
görev alır. Özellikle hamilelerde folik asit alımı fetusun sağlıklı gelişimi ve
anne adayında folik asit eksikliğine bağlı anemi riskini azaltmak için
gereklidir. Yeterli folik asidi alımı için beslenmede şunlar bulundurulmalıdır;
koyu yeşil yapraklı sebzeler, bakliyatlar, kuru yemişler (ceviz, badem, fındık
vs), tam tahıllar ve tam tahıllı ekmekler, meyvelerin çoğu, yumurta ve
karaciğer.
C Vitamini
C vitamini vücutta demir emiliminin artmasını sağlar, bu yüzden
demir içeren yiyeceklerin yanında C vitamininden zengin besinlere yer
verilmelidir. C vitamini narenciyeler, kivi ve çilek başta olmak üzere pek çok
meyvede bolca bulunur. Sebzelerin de pek çoğu C vitamininden zengindir. Yeşil
yapraklı sebzeler, domates, biber, brokoli, brüksel lahanası ve patates iyi C
vitamini kaynaklarıdır.
Demir emilimini arttırmak için et yemeklerinin yanında bu sebze ve
meyveleri bulundurmalısınız. Örneğin et yemeğinizin yanında portakal suyu ve
bol salata vücudunuzda demir emilimini arttıracaktır.
Beslenmede bu değişiklikler yapmakla birlikte sorunun kaynağının
belirlenmesi için doktora danışmalı ve gerekli görüldüğü takdirde onun
önereceği ilaçları ve diğer tedavi yöntemlerini de kullanmalısınız.
